In 1986 voltooide ik mijn eerste Nijmeegse Vierdaagse en 33 jaar later had ik 29 edities voltooid. Jarenlang liep ik de vijftig kilometer, de afstand die mij qua leeftijd en gender was voorgeschreven. In 2016 liep ik tijdens de 100e editie zelfs de 55 kilometer, een afstand die toch teveel van het goede was. Daarna besloot ik over te stappen naar de 40 kilometer, een afstand die toch wat relaxter liep. Maar toch vroeg ik me na het voltooien van mijn 25e Vierdaagse af hoe lang ik nog door zou gaan met het wandelen van de vier bekende rondjes in en rond Nijmegen. De uitdaging was ervan af en ik zocht naar iets anders. Met dat in mijn achterhoofd meldde ik mij begin 2020 aan als vrijwilliger. Het leek me leuk om het grootste wandelevenement ter wereld eens van de andere kant te bekijken en te beleven. Mijn voorkeur was om als controleur onderweg de kaarten van de deelnemers te knippen. Op deze wijze kom je toch in contact met de wandelaars en blijf ik ook in beweging. Niet vooruit-, maar nu achteruitlopend.
Afgelast
Kort na mijn aanmelding en mijn telefoongesprek met iemand van de organisatie veranderde alles. Corona ging ons leven beheersen en ook de 104e Vierdaagse ging niet door. Als doekje voor het bloeden liep ik op Vierdaagsevrijdag samen met een vriend de laatste 12 kilometer van Mook naar Nijmegen. Toen een jaar later de Vierdaagse opnieuw niet door kon gaan heb ik zelfs de hele 40-kilometerroute van de laatste dag gewandeld. Onderweg trof ik wel enkele vrijwilligers van de Dienst Controle, die ter hoogte van Intratuin in Malden de wandelaars aanmoedigden.
Derdejaars
Gelukkig werd in februari 2022 duidelijk dat de 104e editie er nu eindelijk van ging komen. De inschrijving ging open en ik had geen enkele aandrang om mij aan te melden als deelnemer. In plaats daarvan ging ik dan toch aan de slag als vrijwilliger. In april werd in De Vereeniging voor het eerst in bijna drie jaar een plenaire bijeenkomst gehouden van het Uitvoerend Comité (UC), het leger van vrijwilligers van de Vierdaagse. Daar werd mij verteld dat de twee gemiste coronajaren ook zouden meetellen bij mijn staat van dienst. Met nog geen gaatje te hebben geknipt was ik al derdejaars vrijwilliger!!
Instructies
Alles werd concreter toen op 11 juni j.l. in hotel Val Monte in Berg en Dal een instructiebijeenkomst werd georganiseerd van de Dienst Controle. Daar kregen we informatie over de bedoeling van controle, de werkwijze onderweg en nog meer zaken. Maar het echte werk begon op zaterdag 16 juli. Allereerst moest ik mijn spullen ophalen, zoals een envelop met daarin een naambadge, een handboek UC en een consumptiebonnenboekje. Ook kreeg ik een kledingpakket, bestaande uit vier donkerblauwe poloshirts, een jack, een regenpak en vier paar wandelsokken. Na dit naar mijn logeeradres te hebben gebracht ging ik door naar De Vereeniging waar ik een lunchpakket kreeg. Om klokslag 14 uur vond in het naast De Wedren gelegen Karel de Grotecollege de eerste briefing van de Dienst Controle plaats. Er werd (opnieuw) uitleg gegeven over de wijze van controleren en vooral over het zogenaamde “lussen”. Als het onderweg druk wordt beginnen controleurs direct na de laatste controle-beachflag met knippen en lopen achteruit totdat iedere deelnemer van een knip is voorzien of als het hoofd van de post een seintje geeft dat je weer naar voren kunt om opnieuw een knipronde te doen. Als het rustig is heeft lussen geen zin. Dan loop je in de regel zodra je een knip hebt gegeven weer naar voren om de volgende wandelaar op te vangen.
Huldigingen
Na de bijeenkomst van de controleurs begon in De Vereeniging weer een plenaire UC-bijeenkomst. Deze was deels een herhaling van de april-bijeenkomst. Na een toespraak van marsleider Henny Sackers werden opnieuw jubilarissen onder de UC-leden gehuldigd. Na afloop vond buiten een barbecue plaats. Alles stond in het teken van kennismaken. Met Mirjam Klever-Bouhuijzen, die zich ging inzetten als bureaulist wisselde ik uit wat er ons te doen stond. Voor haar begon op zondag om 10 uur het werk. Voor mij zouden de inschrijvingsdagen rustig zijn. Over de weersverwachting – 38 graden celsius tijdens de eerste wandeldag – werd officieel amper gesproken, maar hing wel als een dreigende wolk boven de eerst Vierdaagse in drie jaren!
Do’s en don’ts
De eerste inschrijfdag stond er voor mij een extra instructie en een rondleiding over De Wedren op het programma. De elf nieuwe controleurs kregen nog eens te zien hoe er gecontroleerd zou worden en wat de do’s en don’ts van het controleren zijn. Tijdens de bijeenkomst bleek ook dat mijn blog over het controleren uit 2019 bij de coördinatoren bekend was. Een van hen wilde me aan het einde van de week over de inhoud nog wel eens spreken. Na de bijeenkomst kregen we nog een korte rondleiding over het Vierdaagseterrein. Centraal is de NIP, een ruimte waar vrijwilligers tussen hun werkzaamheden zich kunnen terugtrekken, koffie kunnen drinken en hun lunchpakketten kunnen ophalen. Na de briefing fietste ik naar Dukenburg, om de rest van de dag te besteden aan familiebezoek. Kort na twee uur kreeg ik een appje van Jeroen Poot, het hoofd van de Dienst Controle, dat de Dag van Elst vanwege de voorspelde hitte was afgelast. Dit betekende dat ik pas op woensdag in actie hoefde te komen als controleur.
Wijchen
Na twee rustige dagen, waarin alleen op maandagmiddag een briefing van de controleurs gepland stond, begon voor mij op woensdagmorgen rond half 8 mijn werk als controleur op de Oosterweg in Wijchen. Daar zouden die dag de militairen (40 kilometer) en de 30-kilometerlopers langs komen. Met de electrische fiets die ik ter beschikking had was ik vrij snel ter plekke. Kort nadat ik arriveerde kwamen de eerste individuele militairen langs. Mijn collega-controleurs gaven me direct de vuurdoop door mij de gelegenheid te bieden om het eerste knipje te zetten. Met een speciale Vierdaagsetang voorzag ik de wandelende militairen van een gaatje door het cijfer twee. Dat er veel nieuwelingen onder de deelnemers zaten was duidelijk te merken: veel wandelaars vroegen of zij de eerste controle hadden gemist! Het antwoord dat we gaven was dat er die dag geen controle één was! De post was redelijk rustig: eerst de individuele militairen, dan militaire groepen (waarvan de omvang moest worden geteld) en daarna de dertigers. Onder de laatste groep trof ik wel enkele bekende wandelaars aan die mij aanspraken. Als je druk bezig bent is er weinig tijd om meer dan hallo te zeggen. Er staan meer mensen met een knipkaart voor je en je moet wandelaars niet onnodig ophouden!
Water uitdelen
In verband met de hitte had de organisatie besloten een extra waterpost in te richten aan het begin van de Wilhelminaweg, de weg tussen Wijchen en Beuningen. Hiervoor werden vrijwilligers uit de verschillende UC-diensten ingeschakeld. Samen met Herry Kelderman ging ik rond half twaalf weg van onze controlepost. Een kwartier later stonden we waterflesjes uit te delen. Hier was duidelijk behoefte aan! De flesjes die ik in mijn handen had waren snel op en dan kon ik weer naar de kant om nieuwe voorraad op te halen. Tegen één uur ging het niet meer zo snel. Op dat moment merkte ik dat er langs de kant een wandelaar zat die het moeilijk had. Een collega-UC’er ving hem op. Ik begreep dat hij eerder – later hoorde ik dat dit bij onze controlepost op de Oosterweg was – reeds door het Rode Kruis was behandeld. Nu kreeg hij opnieuw last van zijn hartklachten en nam het moedige besluit om te stoppen. Tot het moment dat het Rode Kruis ter plekke was met de bezemwagen ben ik in de buurt gebleven om zo nodig te kunnen reanimeren. Gelukkig was dit niet nodig en kon het Rode Kruis hem meenemen.
Kwakkenbergweg
Op donderdagmorgen acht uur was ik ter plekke op de Kwakkenbergweg. Hier gingen we met een groot team controleurs aan de slag om alle afstanden te knippen. Het werd een pittige dag! De eerste uren gebeurde er nog weinig. Alleen de snelste wandelaars kwamen voorbij en daar konden we – als ze niet te snel waren – nog een praatje mee maken. Ook was er nog tijd om de door Herry meegebrachte koffie te drinken. Tegen de tijd dat het druk werd ging het ook regenen. Daarom trok ik voordat ik aan de slag ging mijn speciale 4daagse-regencape aan. Daarna moest ik aan de bak: vooraan inspringen en dan achteruitlopend de wandelaars van een knipje voorzien. Achteraan stond ons posthoofd Jacques samen met Herry, die het seintje gaven om weer langs de kant naar voren te gaan. De controlepost stond zo’n 100 meter na de rotonde waar verkeer kon oversteken. Dit betekende voor de controleurs hollen en stilstaan. Soms vielen er gaten waardoor we even rust hadden om daarna weer volop door te gaan. Rond drie uur kreeg ik even gelegenheid om pauze te nemen. Daarna werd het allengs rustiger en kwam er weer tijd om met wandelaars te praten. Na de beachflags te hebben opgeruimd kon ik even voor half vijf weg om me na een regendag op te frissen voor het avondprogramma: een briefing voor vrijdag, diner en daarna de controleursborrel.
Malden
Op vrijdagmorgen ging ik met mijn e-bike op weg naar Intratuin in Malden. Daar zouden we de zogenaamde ‘eindknip’ gaan doen: de laatste controlepost vóór de finish op De Wedren. Bij het tuincentrum hadden we een keuken ter beschikking waar we naar believen koffie konden halen, onze lunch nuttigen en op een bankje naar de voorbijtrekkende wandelaars kijken. Net als op donderdag werd het rond twaalf uur drukker en moesten we lussen. Het verschil met een dag eerder was dat de drukte nu beter gespreid was. Bovendien kregen we in de loop van de middag versterking van enkele controleurs die eerder elders aan het werk waren geweest. Omdat de wandelaars nu tot zes uur konden binnenkomen duurde het tot kwart vóór vijf voordat de bezemwagen in zicht kwam. Ook nu was het laatste uur rustig; het lussen was niet meer nodig en ook nu was er meer tijd voor een kort praatje met wandelaars.
Druk
Na een afsluitend diner in de Vereeniging (een veredelde snackbar met onder meer frikandellen en kroketten) liep rond half tien mijn werk voor de Vierdaagse ten einde. Qua weer was het een editie met contrasten, maar dat gold ook voor mij als controleur. Na een dag van niets doen kon ik daarna drie dagen volop aan de bak. En het was leuk om te doen! Veel wandelaars gesproken, maar het was niet mogelijk om van iedere wandelaar die ik ken persoonlijk het kaartje te knippen. Op momenten dat ik naar voren liep was de instructie om contact met wandelaars te mijden. Er wordt namelijk alleen op de weg gecontroleerd! Veel wandelaars heb ik enkel kort kunnen groeten. Vele anderen heb ik niet eens gezien. Daarvoor was het te druk.
Digitale controle?
In de loop van de week zag ik dat mijn oude blog “De Vierdaagse en de controles” veel werd gelezen. Hierin noemde ik de wijze waarop de controles nog steeds worden uitgevoerd niet meer van deze tijd. Wat ik heb gemerkt is dat over de “analoge” wijze van controleren – waaraan ik nu zelf heb deelgenomen – zorgvuldig is nagedacht en ook perfect werd uitgevoerd. Dat neemt niet weg dat ik van mening blijf dat het mogelijk moet zijn om goed werkende digitale controlemethodes in te voeren. Eén van de middelen is om de huidige – slecht leesbare – QR-codes op de gekleurde polsbandjes te vervangen door (gekleurde) polsbandjes met chips. Deze chip identificeert de deelnemer, controleert de doorkomsten aan de start, onderweg en na terugkomst en kan ook fraude aan het licht brengen. Een wandelaar met een rood bandje (50 kilometer) kan na het passeren van een loopmat op de 40 kilometer onherroepelijk worden gediskwalificeerd. Ook onmogelijke loopsnelheden (afgesteld op de snelste deelnemers die netjes hun voorgeschreven afstand lopen) worden door het systeem er uitgepikt. Uiteraard kun je op De Wedren en onderweg mensen inzetten die extra controleren. Voor het registreren van de omvang van groepen en het gewicht van de bepakking van militairen zullen (waarschijnlijk) onderweg controleurs nodig blijven.
Mari Wandelt 
Hoi Mari. Ik vond het erg leuk om donderdag door jou geknipt te worden. Nu nog een keertje wassen en scheren… 🤣 Mooi verslag dat ook een inkijkje geeft hoe het controleren er aan toegaat.
Interessant om eens een inkijkje te krijgen in de werkdag van een controleur, mooi verhaal.
[…] Tegen één uur begonnen we aan de zestien kilometer die we nog moesten afleggen. In 2018 en 2019 zijn we, na het beklimmen van de Sint Jansberg, een klein stukje Duitsland in gegaan om te rusten bij boscafé Merlijn. Toen was er sprake van dat het zou sluiten, dus durfden we de gok niet aan om er extra meters voor te maken. Volgens de laatste informatie, op internet, blijkt het nog steeds te bestaan. Het was er destijds erg gezellig, maar helaas zal ik er niet meer zo makkelijk komen. We liepen vlug verder, door Breedeweg naar Groesbeek, waar het ondanks het slechte weer toch behoorlijk druk was. Na de derde rust van Quo Vadis mochten we de Zevenheuvelenweg op en gelukkig werd het wat droger. Daarna ging het via Berg en Dal terug naar Nijmegen. Op de hoek van de Oude Kleefsebaan en de Kwakkenbergweg zat een geocacher die een klein evenement georganiseerd had. Ik ben er heel even gestopt om het logboek te tekenen en een praatje te maken. Onderweg zullen er vast geocaches langs de route hebben gelegen, maar die heb ik allemaal overgeslagen. Het zou me teveel energie en tijd kosten om die te gaan zoeken. Een stukje verder op de Kwakkenbergweg kreeg ik een controleknip van Mari Smits, die nu eens niet meeliep, maar als vrijwilliger actief was. Hij heeft er een mooi verslag over geschreven; klik hier om het te lezen. […]