De 100e Vierdaagse was zwaar

Al jaren leefden veel wandelaars toe naar de 100e editie van de Nijmeegse Vierdaagse. Eén ding stond voor zowel de organisatie als voor de lopers al vast: deze editie moest een bijzondere worden. De discussie begon al in 2008, toen twee wethouders uit Druten meeliepen met shirts met als opdruk “Druten Vierdaagsestad 2016”. De daaropvolgende jaren deelde de gemeente Druten aan deelnemende inwoners shirts uit met gelijksoortige opschriften. De jarenlange lobby had uiteindelijk succes. In december 2014 liet de 4daagseorganisatie weten dat Druten in 2016 inderdaad zou worden opgenomen in het parkoers. Druten en ook de Brabantse gemeente Mill zouden de 55 kilometer verwelkomen, een afstand die tot en met 1966 door mannen onder de 50 jaar werd gelopen en daarna van het programma geschrapt. Wandelaars zouden in 2016 eenmalig vijf kilometer extra mogen lopen op deze extra afstand. Naast de 55 kilometer had de Vierdaagse dit jaar nog verschillende extra activiteiten in petto, zoals de Stertochten en de Ereronde voor geselecteerde langeafstandswandelaars.

De Parade naar Nijmegen
De Vierdaagseweek begon op zondag 17 juli 2016 met de finale van de Stertochten, twaalf wandelestafettes die een week eerder waren begonnen vanuit de twaalf provinciehoofdsteden. Zelf was ik als coördinator Flevoland onderdeel van de organisatie van deze tochten. Na zes wandeldagen waren de Flevolandse deelnemers een dag eerder gearriveerd in Lent, waar op zondagmiddag de feestelijke optocht naar Nijmegen zou beginnen. Zelf was ik al vanaf vrijdag in Nijmegen en liep ik op zaterdag de voorlaatste etappe vanuit Arnhem mee.
Op zondagmiddag ging ik eerst naar de Wedren toe om mij aan te melden voor de Vierdaagse. Daar was het rond 13 uur al hartstikke druk. Ik trof er twee Flevolandse wandelaars waarmee ik daarna naar het station liep om de trein te nemen naar Lent. Bij het nabijgelegen hotel Van der Valk (net twee weken open) verzamelden zich de deelnemers uit de twaalf provincies. Binnen trof ik coördinatoren uit andere provincies, sprak ik met mensen van de organisatie en met mijn medewandelaars uit Flevoland. De Friese trompetspeler speelde speciaal voor ons ook het Flevolandse volkslied.

Om kwart voor drie gingen we naar buiten en even voor drie uur gingen we op weg naar het opstelgebied Lentse Warande, de nieuwe dijk langs de Spiegelwaal, de nieuwe aftakking van de rivier. Flevoland had het voorrecht om als eerste te mogen vertrekken, vlak achter de drumfanfare St. Michael uit Nijmegen en de Almelose Griek. Tegen vier uur gingen we van start en liepen we de Waalbrug op. Midden op de brug voelden we de brug meedeinen. Op hetzelfde moment deed Gelderland een poging om ons via de busbaan te passeren. Gelukkig werden ze direct na de brug weer naar hun plek in de stoet terugverwezen en konden we onze optocht als eerste provinciegroep vervolgen. De Parade had veel weg van de intocht op vrijdag, maar zonder dat we vooraf ook maar een meter hadden gewandeld. De optocht eindigde op de Wedren waar de vlaggen werden verzameld in speciale vlaggenhouders.
’s-Avonds ging ik met vrienden aan de Waalkade vuurwerk kijken en nog een terrasje pikken.

Nog een rustdag
Op maandag had ik vooral gelegenheid om van alles te doen. Rond het middaguur ging ik naar de tentoonstelling over de Vierdaagse kijken in Museum Het Valkhof. Daarna bezocht ik de ledenvergadering van de Gouden Kruisdragers in het Kolpinghuis. Over het naderende warme weer deed marsleider Johan Willemstein nog geen concrete mededelingen, anders dan dat er voor extra waterpunten zou worden gezorgd. In de vroege avond nam ik deel aan de barbecue van de KWBN, die werd gehouden op de rustplaats van de wandelbond op de eerste wandeldag in Valburg. In zijn toespraak wees KWBN-voorzitter Jan Rijpstra op het bijzondere van de Vierdaagse; hij typeerde het evenement als de Olympiade voor het volk.

Dag 1: Elst
De eerste dag begon om klokslag 4 uur met het startschot dat werd gegeven door de vorige marsleider Wim Janssen. Mijn wandelmaat (Stan Morre) en ik kwamen snel voorbij de startscan, maar bij de wandeling naar de Oranjesingel deed zich al de eerste opstopping voor. Ook de wandeling naar en over de Waalbrug verliep verre van gemakkelijk. Ook hier stonden we af en toe stil. Daarna begonnen we in een rustig tempo onze wandeling noordwaarts. De route bood geen verrassingen, via de Begoniastraat in Lent gingen we naar Bemmel en dan langs het nieuwe Vierdaagsebos naar Huissen. Tegen negen uur gingen we rusten op onze vaste stek in Elden. Na deze rust kwam ik in gesprek met Frank, een Nederlander getooid in een Braziliaans voetbalshirt en met een Braziliaans vlaggetje. Frank werkt en woont in São Paulo en hij was zeer geïnteresseerd in mijn nieuwe boek over Holambra. De route ging nu via Arnhem-Zuid naar Elst.

In Elst kwamen we in de traditionele flessenhals terecht. Het schoot niet op en we kwamen maar stapvoets vooruit. Na een ontmoeting met een bekende van Stan gingen we rusten bij de verzorging van de Haagse wandelsportvereniging SDS. Na Elst gingen we op weg verder naar Valburg. Halverwege sloegen wij als deelnemers van de 55 kilometers rechtsaf voor een lusje van drie kilometer. Dit lusje was een verademing. Even een moment rust tijdens zo’n druk evenement. Onderweg kwam ik voorbij de mooie boerderij Schoonderlogt. Tijd voor een foto van deze idyllische plek.

Mijn wandelmaat Stan Morre

Aan het einde van de Logtsestraat sloegen we weer rechtsaf en vervolgden we met de overige afstanden de tocht terug naar Nijmegen. Ook dit jaar was er in Valburg een controle en ook nu leidde dit tot opstoppingen. Via de recreatieplassen liepen we naar Slijk-Ewijk en Oosterhout. Ondertussen was het al heel warm geworden en werden de eerste “2006-taferelen” (ambulances op de route en wandelaars die oververhit raakten) zichtbaar. De organisatie meldde via de 4daagse-app dat op woensdag de 30 en 40 kilometer een half uur eerder zouden starten, maar de 50 en 55 kilometer niet. Ik vond dat niet kloppen aangezien wij de meeste kilometers in de hitte moesten lopen. Na een rust bij de Gouden Kruisdragers in Oosterhout gingen we de dijk op. Hoewel er nu meer waterpunten zijn waren er ook nu wandelaars die het zwaar hadden of onwel werden. Overal stonden ambulances klaar om in te grijpen. Via de nieuwe dijk Lentse Warande en de Waalbrug liepen we terug naar de Wedren. Om 15.45 waren we binnen. Volgens de Vierdaagse-app 4Walker zou het echter nog enkele uren duren…

Dag 2: Druten
Ook op woensdag waren we na 10 minuten wachten op weg. Dit keer verliep de wandeling een stuk vlotter. Via o.a. de Heyendaalseweg, Houtlaan en de wijken Grootstal, Hatert en Dukenburg liepen we de stad uit. Alleen in de Hatertse Vennen was het wat krap, maar dat hinderde ons niet. Na de grote rustplaats in Wijchen begon de 55 kilometer aan een eigen route. We liepen allereerst met de eerste militairen mee naar het centrum. Op de Markt en bij zaal Sterrebos was het nog opvallend rustig, maar de prominenten (waaronder de burgemeester) waren al present om ook ons succes toe te wensen. Bij de kruising met de Mr. Van Coothlaan sloegen we linksaf en liepen we via een smal wandelpad westwaarts. Daarna passeerden we de spoorlijn en gingen we via de wijk Kraayenberg op weg naar het tunneltje onder de A326. We liepen nu op de oude 50-kilometerroute, die wij tot begin jaren negentig in omgekeerde richting hebben gelopen. We passeerden het pittoreske Leur en kwamen via een tunnel onder de A50 uit in Hernen. Hier gingen we rusten nabij Café De Toekomst.

Na Hernen gingen we verder op weg naar Bergharen. Het tempo zat er goed in en dat wilden we vasthouden. Ook Bergharen kende ik nog van vroegere wandeltochten. Na de kerk sloegen we linksaf en gingen verder op weg naar Horssen en Druten. Het landschap is hier gevarieerd. Berharen grenst aan een bebost rivierduingebied.

Na het verlaten van Berharen volgden we nog geruime tijd een kronkelende asfaltweg langs de bossen. Op een gegeven moment kondigde zich de gemeente Druten aan. Bij het binnenkomen van deze gemeente kregen we een medaille en een visum waarmee we de gemeente mochten binnentreden. Na een stempel werden we nog gecontroleerd door mensen in oude douanekostuums. Overal langs de route had Druten verrassingen in petto. Bij het buurtschap Molenhoek speelde een Surinaamse steelband. Na het oversteken van de N322 werd het alleen maar leuker. Er werd het nodige uitgedeeld en in het centrum van Druten had men letterlijk de rode loper voor ons uitgelegd. Langs de kant stonden oldtimers opgesteld. De doorkomst van Druten was heel gezellig. Omdat er niet zoveel wandelaars op de route waren kon je daar volop van genieten. Dat is wel wat anders dan de gebruikelijke doorkomst door Wijchen die we dit jaar moesten missen!

Na Druten liepen we over de Waalbanddijk naar Afferden. Na dit kerkdorp kregen we het saaiste deel van de route voor onze kiezen. De wegen waren recht en er was nauwelijks schaduw. Onderweg besloten we rust te houden bij de camping Maas en Waal. Daarna volgde nog een lange saaie weg naar Winssen en Ewijk, twee dorpen die we niet doorkruisten maar slechts buitenom passeerden. De hitte ging ook bij mij zijn tol eisen. In Beuningen kreeg ik een banaan aangeboden maar die viel verkeerd. Ik werd lichtelijk misselijk en was blij dat we de rust van de Gouden Kruisdragers bereikten. Hier kon ik even op verhaal komen en daarmee verdween ook de misselijkheid. Daarna volgden nog 9 lange kilometers. Het leek erop alsof er geen eind kwam aan deze tweede wandeldag. Om tien minuten vóór vier bereikten we eindelijk ons afmeldbureau op de Wedren.

Dag 3: Gennep
De derde dag begon wat later. We stonden wat meer naar achteren in de rij en het gevolg was dat we pas om 4.25 uur op weg konden voor onze wandeldag. Na het bekende parkoers door Nijmegen sloegen we in Hatert af om via Malden en Mook door te lopen naar Plasmolen en Milsbeek. Een bekend traject dat we elk jaar lopen. Net voorbij de Braziliaanse trommelband Samba Maria Bahia sloegen we samen met de 50-ers rechtsaf om een nieuw parkoers te verkennen. We staken opnieuw de Rijksweg over en volgden we het Sprokkelveld en daarna onverharde paden door het bos en door de uiterwaarden van de Maas en de Niers nabij de restanten van de oude burcht Genneperhuis. We kregen een prachtig stukje natuur voorgeschoteld waarvan ik met volle teugen heb genoten, hoewel dit genot danig werd verstoord door de klereherrie van enkele housers die enkel met zichzelf bezig waren en zich blijkbaar niet afvroegen wat de wandelaars ervan vonden. Na de natuur volgde een ronde door het centrum van Gennep en vervolgens liepen we over een dijk langs de Niers naar Ottersum.

Andere jaren was Ottersum een welkome afwisseling op een saaie 50-lus. Dit keer sloot Ottersum een mooi parkoers af door de natuur en door Gennep. Een aanpassing die ook de komende jaren op het programma zal staan voor de 50-lopers. In Ottersum kwamen we net voorbij onze vaste rustplaats ‘t Ottertje op de Ottersumseweg. Het café lag nu niet op de route en het was er daarom ook niet druk. Ik bestelde koffie en we gingen op het terras zitten. Tijdens de rust checkten we onze Facebookberichten. Ik las dat Coert Peeters ontevreden was dat hij pas om kwart over acht Ottersum had bereikt, ongeveer een uur en een kwartier geleden. Hij was uitgenodigd om mee te doen aan de Ereronde, maar had er gezien de warme weersomstandigheden toch van afgezien. En inderdaad, het is beter om je te concentreren op het hoofdmenu van deze dagen: het volbrengen van de vier maal 55 kilometer en dat was dit jaar al zwaar genoeg.

Na Ottersum volgde voor ons 55-kilometerlopers ons rondje naar Ven-Zelderheide. Hier was niet veel te beleven. De route is net zo saai als het tweede deel van de 50-lus maar we kregen er gewoon enkele kilometers extra bij. Tegen half twaalf begonnen we aan de klim naar Groesbeek. Het was die dag wel warm maar gelukkig niet zo extreem als op woensdag. Onder mijn rechtervoet begon een blaar op te komen. We liepen door naar Breedeweg en Groesbeek om daarna aan het begin van de Zevenheuvelenweg te gaan rusten. Daar trok ik mijn rechterschoen uit en ja hoor, er zat een blaartje tussen twee tenen. Met een speciaal prikkertje heb ik hem behandeld, waarna het weer iets gemakkelijker liep. Na nog een rust in Berg en Dal liepen we het laatste stuk naar Nijmegen. Het was druk op de route en dus liep het niet door. Om tien over half vier waren we binnen.

Dag 4: Mill
De laatste dag begon met totaal ander weer. Het was bewolkt en er werd regen voorspeld. Desondanks besloot mijn wandelmaat Stan geen regenkleding en geen paraplu mee te nemen. We waren vroeg weg (4.06 u) en de wandeling verliep aanvankelijk ook voorspoedig. Na Nijmegen liepen we door de Hatertse Vennen naar Overasselt, maar sloegen al vóór het dorp rechtsaf om samen met de militairen de kortste route naar Nederasselt te nemen. Onderweg drupte het al wat, maar het zette gelukkig nog niet door. Dat was ook het geval toen we de Graafsebrug naderden. Pas aan de overkant van de Maas werd het serieus. Ik trok mijn regenjas aan en ik gaf Stan mijn paraplu. We besloten te rusten bij De Poort van Cleve, een café dat net buiten de route lag. Na de koffie was het nog niet droog, maar gelukkig hield de regen snel op.

Na Grave sloegen we rechtsaf. Via Escharen kwamen we op onverharde paden terecht in de buurt van kasteel Tongelaar. Nu begon het serieus te regenen. Iedereen keek nu naar de ondergrond om te grote waterplassen te vermijden. Tegenover het kasteel was een Rode Kruispost gevestigd. Ik had toch wat last van mijn blaar en ik greep daarom een behandeling van mijn blaar aan om ook te kunnen schuilen. Ik werd snel geholpen en we vervolgden na deze stop onze wandeling naar Mill. Net als eerder in Druten had ook Mill iets bijzonders gemaakt van deze eenmalige doorkomst van de Vierdaagse. Nabij het gemeentehuis kregen we een beker bouillon en een ijsje uitgereikt.

Na Mill namen we de weg naar Beers. Onderweg bleek dat het toch behoorlijk had geregend. De weg stond op één plek blank maar gelukkig konden we dit via het fietspad omzeilen. Net vóór Beers sloegen we rechtsaf om via de Graafsedijk naar Vianen te lopen. Hier kwamen we de 50 kilometer weer tegen en in Cuijk bij de spoorwegovergang ook de militairen en de 40 kilometer. Bij WIOS’81 namen we onze gebruikelijke rust.

Na deze rust begon onze tocht terug naar Nijmegen. We hoorden dat de koning eerder in Cuijk was geweest. De pontonbrug was dit jaar extra feestelijk aangekleed. Na de oversteek van de Maas vorderde het maar langzaam. In vergelijking met andere jaren zaten we dit jaar later op de route en hadden we last van de grote massa’s die toch wat langzamer lopen. Op weg naar Nijmegen merkte ik dat ik steeds bezig was om het tempo te bepalen en dat Stan moeite had om me bij te houden. Dat heb ik in het verleden wel eens anders meegemaakt. Toen moest ik mijn best doen om zijn hoge tempo bij te benen.

Na een laatste rust begonnen we aan onze intocht. Dat was dit jaar geen pretje. We zaten ingeklemd langs de politie die de hele breedte van de versmalde Annastraat nam. Van passeren was geen sprake. Pas op het eind, op de Oranjesingel gaf “het blauw op straat” ons weer de ruimte om een eigen tempo te lopen. Het trage tempo van de groepen kwamen we uiteindelijk pas om kwart voor vijf binnen.

Besluit
De 100e Vierdaagse was ontegenzeggelijk een feest, maar had ook zijn keerzijden. De Parade van de Stertochten op zondag was leuk en gelukkig niet te lang en de nieuwe routes op de 55 kilometer waren de moeite waard om eens te lopen. Een nadeel was echter dat we als 55-lopers geen extra tijd kregen. We kwamen na onze 55-lussen steevast terecht in de grote massa, waardoor het tempo daalde en we dus laat binnenkwamen. Het hete weer van de eerste twee dagen maakte samen met de extra kilometers deze 100e editie tot één van de zwaarste die ik de afgelopen dertig jaar heb gelopen. Eén ding staat voor mij vast. Mocht de organisatie besluiten om de 55 kilometer als vaste route in de volgende edities op te nemen, dan zal ik voor die eer bedanken. En ik ben niet de enige. Ik vermoed dat een ruime meerderheid van de 55-lopers het ook bij deze ene keer zal laten. Voor mij staat overigens ook min of meer vast dat ik een volgende keer ook geen 50 ga lopen. Mocht ik volgend jaar meedoen, dan wil ik wel eens de 40 gaan proberen. Lekker op mijn gemak met extra nachtrust.

Links

• Mijn foto’s
• Verslag van Bernard Oude Nijhuis
• Verslag van Monique van der Slot
• Verslag van Danyell (in voorbereiding)
• Verslag van Peter Heesakkers, deel 1
• Verslag van Peter Heesakkers, deel 2